Rzeczoznawca budowlany pełni samodzielny zawód techniczny, który jednocześnie jest zawodem zaufania publicznego. To właśnie rzeczoznawca budowlany decyduje o tym, czy użytkowanie budynku jest możliwe, a zadania, które pełni, są postrzegane jako warunkujące bezpieczeństwo osób przebywających w nieruchomości. Ekspert w dziedzinie budownictwa przygotowuje zarówno ekspertyzy budowlane, jak i opinie techniczne, i może świadczyć w sprawach karnych jako tzw. świadek-ekspert. Kim jest rzeczoznawca budowlany i kto może nim zostać?
Kim jest rzeczoznawca budowlany?
Działalność rzeczoznawcy budowlanego wiąże się przede wszystkim z pracami mającymi na celu ustalenie, czy nieruchomość – nowa lub remontowana – może być dopuszczona do bezpiecznego użytku. Ekspert budowlany, aby móc obiektywnie ocenić stan techniczny budynku, musi najpierw przeprowadzić odpowiednie badania, a później sporządzić protokół wykonawczy, czyli ekspertyzę budowlaną. Może ona zarówno dopuścić budynek do użytkowania, jak i wstrzymać taką decyzje lub cofnąć decyzję wydaną przez innego rzeczoznawcę budowlanego.
Co ważne, na rzeczoznawcy budowlanym z racji wykonywanych przez niego obowiązków ciąży odpowiedzialność zawodowa, cywilna i karna. W związku z tym rzeczoznawca budowlany musi posiadać ważne ubezpieczenie OC.
Kto może zostać rzeczoznawcą budowlanym?
Rzeczoznawcą budowlanym może zostać specjalista w dziedzinie budownictwa, który korzysta w pełni z praw publicznych i posiada odpowiednie wykształcenie w zakresie świadczonych przez niego usług. Kandydat na to stanowisko musi mieć ukończone studia wyższe i posiadać tytuł magistra inżyniera, inżyniera, inżyniera architekta lub magistra inżyniera architekta. Musi on także mieć nieograniczone uprawnienia budowlane i być członkiem izby samorządu zawodowego, która jest odpowiednia dla jego specjalizacji. Dodatkowo kandydat na rzeczoznawcę budowlanego musi wykazać się co najmniej 10-letnim doświadczeniem w danej dziedzinie budownictwa.
Funkcję rzeczoznawcy budowlanego powołuje organ samorządu zawodowego, który podlega pod Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa. On także określa obowiązki rzeczoznawcy budowlanego. Sama funkcja rzeczoznawcy budowlanego może być przyznawana na okres maksymalnie 10 lat. Po tym czasie osoba pracująca na tym stanowisku musi ponownie wystąpić do Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa z wnioskiem o przyznanie uprawnień rzeczoznawczych.
Jakie są zadania i uprawnienia rzeczoznawcy budowlanego
Głównym zadaniem eksperta w dziedzinie budownictwa jest wydawanie ekspertyz budowlanych i opinii technicznych. Badania, które wykonuje rzeczoznawca budowlany, dotyczą w szczególności remontowanych i dawno użytkowanych budynków mieszkalnych, ale jego opinia jest też niezbędna w przypadku nowych inwestycji budowlanych, które dopiero są oddawane do użytku. W tym przypadku kierownik budowy nie może wydać pozwolenia na korzystanie z nieruchomości bez otrzymanej wcześniej pozytywnej ekspertyzy budowlanej. Żeby ją wykonać, rzeczoznawca budowlany musi nie tylko dokonać naocznych oględzin budynku, jego części, instalacji w nim zamontowanych i otoczenia nieruchomości, ale i sporządzić odpowiednie dokumenty poświadczające zasadność i prawidłowość przeprowadzonych badań. Dopiero na takiej podstawie możliwe będzie określenie realnego stanu technicznego domu.
Zadaniem rzeczoznawcy budowlanego, który sporządza ekspertyzę budowlaną, jest zatem wykonanie badań rewidujących i kontrolujących stan techniczny budynku, a także zebranie koniecznych próbek i wykonanie dokumentacji opisowej i fotograficznej. Poza tym w ekspertyzie budowlanej powinny się znaleźć niezbędne opisy dotyczące wszelkiego rodzaju usterek, uszkodzeń i błędów budowlanych, które mogły się do nich przyczynić. Opinia techniczna budynku powinna też zawierać wskazanie możliwych działań naprawczych.
Ze względu na wykonywane obowiązki i wiedzę rzeczoznawca budowlany może jednocześnie pełnić funkcję świadka-eksperta i występować zarówno jako doradca, jak i świadek w sprawach karnych z zakresu prawa cywilnego i prawa budowlanego.
